یکی از آزاردهندهترین مشکلاتی که کاربران ویندوز با آن مواجه میشوند، کند شدن فرآیند بوت یا همان بالا آمدن سیستمعامل است. این اتفاق میتواند زمانبر، خستهکننده و حتی نشانهای از مشکلات جدیتر در سیستم باشد. خوشبختانه راهکارهای متعددی وجود دارد که میتوان با استفاده از آنها سرعت بوت شدن ویندوز را به میزان چشمگیری افزایش داد. در این مقاله به بررسی دقیق این روشها میپردازیم و توضیح میدهیم که چگونه میتوانید سیستم خود را سریعتر، بهینهتر و کارآمدتر راهاندازی کنید.
دلایل کند شدن بوت ویندوز
کند بودن فرآیند بوت شدن ویندوز میتواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد. یکی از اصلیترین عوامل، تعداد زیاد برنامههایی است که همزمان با شروع ویندوز اجرا میشوند. این برنامهها منابع سیستمی مانند CPU و RAM را اشغال میکنند و باعث میشوند زمان بیشتری برای راهاندازی کامل سیستم صرف شود.
همچنین ببینید: 10 نکته برای افزایش سرعت کامپیوتر قدیمی شما+ آموزش
از طرف دیگر، وجود بدافزارها، درایورهای ناسازگار، فایلهای سیستمی خراب و یا حتی هارد دیسک کند و قدیمی نیز میتوانند در کاهش سرعت بوت ویندوز نقش داشته باشند. همچنین، بهروزرسانیهای ناقص یا تنظیمات اشتباه در BIOS یا UEFI ممکن است باعث تأخیر در فرآیند بالا آمدن سیستم شوند.
1. غیرفعال کردن برنامههای استارتآپ غیرضروری
یکی از مؤثرترین روشها برای افزایش سرعت بوت ویندوز، غیرفعال کردن برنامههایی است که بهطور خودکار در زمان راهاندازی سیستم اجرا میشوند. برای انجام این کار:
-
در ویندوز ۱۰ یا ۱۱، روی نوار وظیفه راستکلیک کرده و Task Manager را باز کنید.
-
به تب Startup بروید.
-
برنامههایی را که نیاز به اجرای خودکار ندارند، با کلیک روی گزینه “Disable” غیرفعال کنید.
این کار باعث میشود سیستم فقط برنامههای ضروری را هنگام بوت اجرا کند و منابع سیستمی به هدر نروند.
2. استفاده از درایو SSD به جای هارد دیسک مکانیکی
اگر هنوز از هارد دیسک مکانیکی (HDD) استفاده میکنید، ارتقا به درایو حالت جامد (SSD) میتواند بزرگترین جهش در سرعت بوت سیستم شما باشد. SSDها نسبت به HDDها چندین برابر سریعتر اطلاعات را میخوانند و مینویسند، که این مسئله مستقیماً بر زمان بوت ویندوز تأثیر میگذارد. در اغلب موارد، نصب ویندوز روی SSD میتواند زمان بالا آمدن سیستم را از چند دقیقه به چند ثانیه کاهش دهد. برای خرید هارد SSD اورجینال با قیمت مناسب از فروشگاه آرکاتاپ استفاده کنید.
3. فعالسازی Fast Startup (راهاندازی سریع)
ویندوز ۱۰ و ۱۱ قابلیتی به نام Fast Startup دارند که به سیستم کمک میکند سریعتر روشن شود. این ویژگی با ترکیب حالت Hibernate و Shutdown، بخشهایی از فرآیند بوت را ذخیره کرده و در راهاندازیهای بعدی استفاده میکند. برای فعال کردن آن:
-
وارد Control Panel شوید.
-
به بخش Power Options > Choose what the power buttons do بروید.
-
گزینه Turn on fast startup را فعال کنید.
توجه داشته باشید که در برخی موارد، این قابلیت ممکن است با برخی سختافزارها یا درایورها ناسازگار باشد. اگر پس از فعالسازی دچار مشکل شدید، آن را غیرفعال کنید.
4. بهروزرسانی درایورها و سیستمعامل
درایورهای قدیمی یا ناسازگار میتوانند باعث تأخیر در فرآیند بوت شوند. حتماً بهصورت منظم درایورهای کارت گرافیک، کارت صدا، مادربرد و سایر قطعات را بهروز کنید. همچنین، نصب آخرین بهروزرسانیهای ویندوز میتواند بسیاری از مشکلات مربوط به عملکرد و سرعت سیستم را برطرف کند.
5. حذف یا غیرفعال کردن سرویسهای غیرضروری
در ویندوز سرویسهای متعددی بهصورت پیشفرض فعال هستند که برخی از آنها برای اغلب کاربران کاربردی ندارند. برای بررسی و مدیریت این سرویسها:
-
کلید Win + R را فشار دهید و دستور
services.msc
را وارد کنید. -
در لیست بازشده، سرویسهایی را که نیاز ندارید بررسی کرده و وضعیت آنها را روی “Manual” یا “Disabled” تنظیم کنید.
البته در این بخش باید با احتیاط عمل کنید و تنها سرویسهایی را غیرفعال کنید که از کاربرد آنها مطمئن هستید.
6. اسکن برای بدافزار و ویروسها
گاهی کندی بوت به دلیل وجود بدافزارهایی است که در پسزمینه فعال هستند. استفاده از آنتیویروسهای معتبر مانند Bitdefender، Kaspersky یا Windows Defender میتواند سیستم را اسکن و از هرگونه تهدید احتمالی پاکسازی کند. بهتر است هر چند وقت یکبار اسکن کامل انجام دهید تا مطمئن شوید هیچ برنامه مشکوکی روی سیستم شما وجود ندارد.
7. مدیریت فضای دیسک و حذف فایلهای موقت
پر بودن درایو سیستم (معمولاً درایو C) یا وجود فایلهای موقت و بلااستفاده میتواند تأثیر منفی روی سرعت بوت داشته باشد. با استفاده از ابزارهایی مانند Disk Cleanup یا CCleaner میتوانید فایلهای غیرضروری را حذف کرده و فضای دیسک را آزاد کنید. همچنین بررسی Fragmentation (درایوهای HDD) و اجرای Defragmentation نیز برای بهینهسازی عملکرد هارد مفید است.
نتیجهگیری
افزایش سرعت بوت ویندوز نیاز به مجموعهای از اقدامات کوچک و مؤثر دارد که در کنار هم میتوانند تأثیر چشمگیری در عملکرد سیستم شما داشته باشند. از غیرفعالسازی برنامههای استارتآپ گرفته تا ارتقا به SSD و اسکن بدافزارها، همهی این روشها میتوانند باعث شوند که ویندوز شما سریعتر، روانتر و کارآمدتر راهاندازی شود. با رعایت این نکات، میتوانید تجربهی کاربری بهتری داشته باشید و از اتلاف وقت هنگام روشن کردن سیستم جلوگیری کنید.